NG Gemeente Goedemoed

Ons hoor gereeld van gemeentes wat toemaak of saamsmelt, maar watter gemeente in die Vrystaat was die eerste om te sluit? Lees die mooi storie van NG Gemeente Goedemoed.

GESTIG

1938

RING

Smithfield

INGELYF BY

NG Gemeente Aliwal-Noord

Die NG Gemeente Goedemoed was ’n gemeente in die suide van die Vrystaat met sy kern in die arbeidskolonie Goedemoed. Dit het in die sestigerjare deel geword van die NG Gemeente Aliwal-Noord in die Oos-Kaaplandse Sinode, al was die gemeente eens deel van die Vrystaatse Sinode.

Agtergrond

In die donker jare ná 1902, toe die naweë van ’n driejarige oorlog ’n groot deel van die Afrikanervolk met verlammende werklikheid getref het en hulle op ekonomiese gebied, asook maatskaplik en andersins, ondergang in die gesig gestaar het, het die NG Kerk van die Oranje-Vrystaat die voortou geneem om hierdie noodlydende volks- en geloofsgenote te hulp te kom. Kerk- en volksleiers het gevoel dat daar iets gedoen moes word en gedoen kan word; veral wyle ds JD Kestell het hom onvermoeid hiervoor beywer. Die staat het destyds nie ’n plan gehad of sy weg oopgesien om ’n skema daar te stel wat die mense op tydelike en stoflike gebied sou kon help nie. Eindelik het die NG Kerk van die OVS ná baie oorweging en beraadslaging daartoe gekom om ’n arbeidskolonie te stig.

Hier het die staat ’n helpende hand gereik deur ’n lening toe staan vir die aankoop van die nodige grond vir so ’n kolonie. Die geskikste plek daarvoor was die onderverdelings van die oorspronklike plaas Bosmansfontein, geleë in die distrik Rouxville, op die walle van die Oranjerivier, tussen Rouxville en Bethulie. Die jare 1909–1910 was die geboortejare van die toekomstige nedersetting. In 1911 was die arbeidskolonie ’n werklikheid; ’n besproeiings- en landbounedersetting, reeds vol koloniste. Hierdie eerste koloniste het met ongelooflike volharding en deursettingsvermoë alle struikelblokke en moeilikhede oorwin. Kapitaal van hul eie was daar byna nie, maar met die weinige steun en geringe loon wat die Kerk hulle aangebied het, kon hulle handewerk getuig dat hulle oorwin het, en self in die toekoms ’n eie selfstandige bestaan sou maak.

Aan die begin was ds J.F. Naudé, later van Graaff-Reinet, verantwoordelik vir die geestelike toesig oor die nedersetting. Die amp van superintendent en geestelike arbeider is aan hom toevertrou, want die superintendent en die siele-arbeider was ’n ampsdraer van die Sinodale Armesorgkommissie, maar kerklik en kerkregtelik het die mense onder die gemeente Bethulie geressorteer. Hierdie dubbele funksie van superintendent en geestelike arbeider is later geskei, want die twee funksies kon nie deur een persoon behartig word nie.

Gemeentestigting

So het ds Naudé en sy opvolgers, eerw. J. Poelakker, eerw. Willemse, ds T.C. Dönges en eerw. F.W. Potgieter, die beginstene vir die stigting van ’n aparte en selfstandige gemeente gelê. Op 6 Junie 1938 vergader die Ringskommissie van die Ring van Smithfield met ’n groot aantal belangstellendes op Goedemoed. Die voorsitter wys daarop dat ondanks geestelike bearbeiding, belangstellendes tog gevoel het dat die afstigting van ’n selfstandige gemeente noodsaaklik is. In die eerste jare sedert die stigting het daar in die gemeente die beste vooruitsigte vir ontwikkeling en groei gekom. Nadat die Ringskommissie vir ’n tweede keer die grense kom vasstel het, het eenwording van die gemeente ’n feit geword.

Sondagskoolwerk is reeds voor die stigting van die gemeente onder uiters moeilike omstandighede begin. Kerkdienste self is gehou onder ’n ou amandelboom wat gestaan het op die perseel van die latere pastorie. Reeds in 1952 was die getal kinders in die Sondagskool baie min omdat daar nog net ’n paar huisgesinne op die nedersetting was, maar die min in getalle is vergoed deur die goeie opkoms en getroue bywoning van die Sondagskool en dienste. Destyds was die leraar ds F.P.C. Duminy. Die gemeente is in later jare by die NG Gemeente Bethulie ingelyf, maar hoewel dit in die Vrystaat geleë is, is dit eindelik aan die NG Gemeente Aliwal-Noord in die Oos-Kaap oorgedra.

Predikante

• Jozua Francois Naudé, 1910–1911 (oorlede 27 Augustus 1948)
• Theophilus Christiaan Dönges, 1920–1929 (emeriteer)
• Daniël de Jager, 1938–1944
• Frederik Johannes Christoffel van Loggerenberg, 1944–1946
• Gideon Jacobus van Zyl, 1946 (oorlede op 18 Oktober daardie jaar)
• Francois Piherres Charles Duminy, 1947–1963 (oorlede in die amp)