Deur dr Annéli Machin, Departement Ou en Nuwe Testamentiese Studies, UV
“Dit is Grieks vir my!” Die meeste van ons ken hierdie uitdrukking wat ons gewoonlik op spreekwoordelike wyse gebruik wanneer iets vir ons moeilik of onverstaanbaar is. Dit is ook 99% van die tyd mense se reaksie wanneer hulle hoor dat ek ʼn dosent in Grieks by die Universiteit van die Vrystaat is; en volgens my studente word hulle ook gereeld met dieselfde uitdrukking begroet! Maar gelukkig is daar ook dié wat vra: “Hoekom Grieks?” Aan die begin van hulle studies antwoord die meeste studente hierdie vraag met “My kerk vereis dit” of “Ek het dit nodig vir my graad”, maar met verloop van tyd kom die meeste gelukkig tot ruimer insigte en besef hoe waardevol en ononderhandelbaar ʼn kennis van die Bybel se oorspronklike tale vir die verstaan en interpretasie daarvan is.
Kom ek illustreer dit met ʼn (vereenvoudigde) voorbeeld uit die klaskamer. Die 1933/1983- en 2020-vertalings van Kolossense 3:23 is as volg: “(En) wat julle ook al doen, doen dit van harte soos vir die Here …” (1933/1983) en “Wat julle ook al doen, werk met geesdrif, soos vir die Here …” (2020). Let op die onderstreepte werkwoorde.
Hieronder is skermgrepe van Kolossense 3:23 soos dit in die toepassing (app) Scripture Direct verskyn. Dit is in die formaat van ʼn Grieks-Engels interliniêre teks. As ʼn mens op ʼn Griekse woord klik, word die direkte Engelse vertaling daarvan onderstreep (sien boonste gedeelte van skermgrepe). As jy twee keer klik, verskyn die grammatikale ontleding en moontlike betekenisse van die woord. Die betrokke betekenis wat in die spesifieke teks van toepassing is, word uitgelig (sien onderste gedeelte van skermgrepe). Die twee onderstreepte woorde in die toepassing word met “do” en “work” vertaal en is basies dieselfde as in die Afrikaanse vertalings. Wanneer ʼn mens egter die betekenisse van die twee oorspronklike Griekse woorde in ag neem, is daar ʼn duidelike verskil in intensiteit tussen die twee werkwoorde: “to do or perform (highly generic for almost any type of activity, though not specifying the explicit deed involved)” teenoor “to engage in an activity involving considerable expenditure of effort”. Laasgenoemde intensiteit word nie regtig deur “werk” of “work” in die vertalings weergegee nie
Kom ek illustreer dit met ʼn (vereenvoudigde) voorbeeld uit die klaskamer. Die 1933/1983- en 2020-vertalings van Kolossense 3:23 is as volg: “(En) wat julle ook al doen, doen dit van harte soos vir die Here …” (1933/1983) en “Wat julle ook al doen, werk met geesdrif, soos vir die Here …” (2020). Let op die onderstreepte werkwoorde.
Hieronder is skermgrepe van Kolossense 3:23 soos dit in die toepassing (app) Scripture Direct verskyn. Dit is in die formaat van ʼn Grieks-Engels interliniêre teks. As ʼn mens op ʼn Griekse woord klik, word die direkte Engelse vertaling daarvan onderstreep (sien boonste gedeelte van skermgrepe). As jy twee keer klik, verskyn die grammatikale ontleding en moontlike betekenisse van die woord. Die betrokke betekenis wat in die spesifieke teks van toepassing is, word uitgelig (sien onderste gedeelte van skermgrepe). Die twee onderstreepte woorde in die toepassing word met “do” en “work” vertaal en is basies dieselfde as in die Afrikaanse vertalings. Wanneer ʼn mens egter die betekenisse van die twee oorspronklike Griekse woorde in ag neem, is daar ʼn duidelike verskil in intensiteit tussen die twee werkwoorde: “to do or perform (highly generic for almost any type of activity, though not specifying the explicit deed involved)” teenoor “to engage in an activity involving considerable expenditure of effort”. Laasgenoemde intensiteit word nie regtig deur “werk” of “work” in die vertalings weergegee nie
Miskien is dit met ʼn eerste lees moeilik om die verskil te sien en is hierdie voorbeeld maar net “Grieks” vir die leser. Maar vir ons as dosente en bedienaars van die Woord is ʼn dieper verstaan van die Skrif so belangrik dat verpligte modules in die Bybelse Tale vanaf 2025 deel van die voorgraadse teologiese kurrikulum gaan wees. Nee, nie ʼn moeilike “Dit is Grieks vir my”-module nie, maar ʼn praktiese module wat hulle sal bemagtig om hulpmiddels, soos Scripture Direct, te gebruik wat die lees van die Bybel lekker en sinvol gaan maak! (En as gewone lidmate ook wil leer, maak ons ʼn plan!)
| Verskaf: Dr Annéli Machin, Departement Ou en Nuwe Testamentiese Studies, UV.
