Foto: V.l.n.r.: Prof. Nathan Chiroma (Pan Africa Christian University), dr Daniël de Wet (Ekumeniese Vennootskappe in Afrika, Kaapland), ds Hannes Theron (Programkoördineerder, NetACT), Prof. Margaret Muthwii (Visekanselier van PAC), dr Nico Mostert (Vennote in Getuienis, Vrystaat), dr Sas Conradie (Tearfund) en prof. Dan Kiambi (adjunk-visekanselier Akademiese Sake van PAC)
“Ons is Kerk in Afrika en wat ’n voorreg is dit nie!” So sê een lid van ’n klein groepie uit Suid-Afrika wat so pas teruggekeer het ná ’n besoek aan ons susterskerk in Kenia. Hulle is diep geraak deur dié besondere ervaring.
Die NG Kerk-familie se jarelange verhouding met ons verskillende susterskerke, wat as gevolg van sendingwerk sedert die 1880’s in die res van Sub-Sahara Afrika ontstaan het, word steeds deur wedersydse besoeke aan mekaar in stand gehou.
Vanaf Maandag 22 November tot Dinsdag 30 November was dr Nico Mostert, Vrystaat Sinode se direkteur van Vennote in Getuienis en uitvoerende direkteur van NetACT, dr Daniël de Wet, die VGK Streeksinode Kaapland en NG Kerk Wes-Kaapland se taakspanbestuurder van Ekumeniese Vennootskappe in Afrika en ds Hannes Theron, wat op 1 Januarie 2022 as NetACT-programkoördineerder by Jurgens Hendriks sal oorneem, op besoek aan ons susterskerk in Kenia, die Reformed Church in East Africa.
Die RCEA is in 1944 gestig toe die NG Kerk van Suid-Afrika sendingwerk in Eldoret, Kenia, begin doen het. Dit het in 1963 ’n selfstandige kerk geword. Hulle het ook streeksinodes wat uit ringe bestaan en het meer as 200 gemeentes met 30 000 lidmate en meer as 110 000 aanhangers. Ons handhaaf steeds goeie verhoudinge met die kerk daar en deur middel van NetACT het ons ook noue kontak met hul teologiese skool, die Reformed Institute for Theological Training (RITT) so ‘n paar kilometer buite Eldoret.
Die groepie uit Suid-Afrika het in hierdie tyd ook ’n besoek daar gebring en het goeie gesprekke oor teologiese opleiding, hul uitdagings en kurrikulum-ontwikkeling gehad.
“RITT is ’n klein kerklike instelling waar net predikante vir die RCEA opgelei word,” vertel Mostert. “Hulle akkreditasie word verkry by die groter St Paul’s Universiteit in Limuru, Kenia. Die situasie daar is maar redelik benard omdat die kerk finansieel swaarkry. Teologiese opleiding geniet nie hoë prioriteit nie en staan laaste in die tou as dit by befondsing kom.”
Om hierdie probleem aan te spreek, het RITT begin om ’n sertifikaat-kursus in sweis aan te bied. Hierdeur word mense dan opgelei om praktiese werk te doen en ontvang boonop ’n kursus in lewensvaardigheid.
Vanaf 26 tot 28 November het die groepie uit Suid-Afrika die All Africa Conference of Churches se Consultation for Sustainable Theological Education by die Desmond Tutu Konferensiesentrum in Nairobi bygewoon – ’n ervaring wat vir hulle baie beteken het, veral ten opsigte van kerkgroei en teologiese opleiding in Afrika. Mostert vertel: “Dié konferensie was ’n historiese gebeurtenis, want dit was die eerste keer dat al die netwerke wat by teologiese opleiding in Afrika betrokke is, byeengekom het.”
Mostert verduidelik: “Die netwerke in Afrika bestaan uit ’n hele paar strominge. Die een stroom van netwerke is die All Africa Conference of Churches wat met staatsondersteunende instansies werk, met ander woorde staatsuniversiteite wat ’n netwerk in Wes-, Oos-, Suid- en Noord-Afrika het. Dan is daar die evangeliese groep, die All Africa Evangelical Alliance en NetACT, wat weer uit ’n ekumeniese netwerk van verskillende genootskapsopleidingsinstansies bestaan. Daar is ook die stroom van African Independence Churches en laastens die African Baptists, wat ’n groot netwerk in Afrika verteenwoordig.”
Die hoofdoel van hierdie konsultasie-konferensie was om aan te sluit by die Afrika-Unie se Agenda 2063. In 2013 het die Afrika-Unie vergader om te besin oor hoe die Afrika wat hulle graag wil hê, moet lyk – met ander woorde: Wat sal moet verander om dié droom te bereik? Op hul webwerf is daar sewe prioriteite wat destyds geïdentifiseer is. Daar is ook gevra wat die rol van die kerk hierin kan speel. Hierdie konferensie was die eerste een wat plaasgevind het om te besin oor watter rol die kerk het om Afrika anders te laat lyk. Die vraag wat die kerk dan egter daarop vra, is: “Wat is die Afrika wat God wil hê?”
“’n Deel van wat God van Afrika wil hê, is natuurlik die boek wat NetACT uitgegee het, African Public Theology,” verduidelik Mostert. “Dié boek speel ’n groot rol om ’n klomp temas in Afrika te bespreek en die Afrika wat Gód wil hê, speel hier op verskillende vlakke uit.
“Die konsultasie het plaasgevind sodat daar besin kon word oor waar die kerk ’n bydrae kan lewer,” verduidelik Mostert verder. “Daar is ook gepraat oor volhoubare teologiese opleiding, met ander woorde hoe die kurrikulums van die teologiese skole of universiteite die Afrika-Unie se Agenda 2063 kan dien aan die een kant en aan die ander kant hoe ons kan toesien dat dit volhoubaar bly. Teologiese opleiding mag met ander woorde nie verdwyn net omdat kerke nie geld het nie. As Afrika-lande kan ontwikkel en floreer, sal kerke ook floreer; mense sal beter leef en beter bydraes tot teologiese onderrig kan lewer. Mense in Afrika heg egter tans nie baie waarde aan teologiese opleiding nie. Eers as teologie werklik waarde tot die samelewing toevoeg, sal mense daarvoor wil betaal en waarde daaraan heg.”
Daar was ook ’n gesprek oor akkreditasie – oor hoe studies oor Afrika heen geakkrediteer word, hoe belangrik dit is om kwaliteit-onderrig te verseker en hoe kerklike opleiding daarby kan baat. Daar is ook gepraat oor die waarde daarvan om op akademiese vlak “ministerial formation” (veelvlakkige opleiding wat kritiese denke behels) te implementeer en hoe om daarby aan te pas.
Op 29 November het die Suid-Afrikaanse groep ook die Pan African Christian University besoek. Dit het as gevolg van Kanadese sendingorganisasies in Kenia onstaan en is in Nairobi gesetel. Dis ’n baie ou gevestigde Christelike privaat universiteit met ’n ryk geskiedenis wat al in die sewentigerjare ontstaan het en in die tagtigers formeel gestig is.
Dié universiteit bestaan uit drie fakulteite, naamlik dié van Teologie, Sielkunde & Sosiale Studies en Besigheidstudies. Laasgenoemde bied veral grade in leierskap aan.
Dit is ook ’n afstandsuniversiteit en maak dus aanlynstudie moontlik. Hierdie aanlynplatform het hulle baie gehelp om COVID te kon oorleef. Hulle is ’n interkerklike organisasie wat, alhoewel hulle in Kenia aan ’n bepaalde kerkgenootskap gekoppel is, hulle ook hul diens aan ’n groot verskeidenheid ander denominasies in Afrika bied. Dié universiteit is ook deel van NetACT en prof Nathan Chiroma, dekaan van hul Fakulteit Teologie, is die ondervoorsitter van NetACT.
Ná afloop van hul besoek aan Eldoret aan die begin van hul reis, vertel dr Daniël de Wet: “Ons groepie uit Suid-Afrika is hartlik deur die RCEA se algemene sekretaris, dr Luka Ariko en die moderatuur ontvang. Die personeel het uit hul pad gegaan om ons as besoekers uit die familiekerk in Suid-Afrika te laat tuis voel. Van die moderatuur se kant af is daar groot dankbaarheid uitgespreek oor die jarelange verbintenis wat die NG Kerk met hulle kerk het. Daar is ook in detail oor hul kerkgeskiedenis gesels en hoe die geskiedenis weer lewendig gemaak is met ons besoek daar; dit was ‘n viering van wat oor die jare gevestig is en hulle het die grootste dankbaarheid daarvoor.”
Ds Hannes Theron het die laaste woord: “Daar is ’n mooi gesegde in Afrika – wanneer miere saamstaan of verenig, kan hulle saam ’n olifant skuif. Ek het die afgelope paar dae juis iets hiervan in Kenia beleef. Twaalf organisasies wat elkeen op ’n manier met teologiese opleiding in Afrika te make het en saam gesels oor die Agenda 2063 – The Africa we want. Christene benader dit natuurlik anders – the Africa God wants, of nog beter gestel – to live the Africa God wants. Ons sal as kerk meer erns moet maak met dié Agenda van Afrika. Ons het ’n uiters belangrike rol om te speel om die beeld en boodskap van God uit te straal en te demonstreer. Ek het onder andere beleef hoe ’n geboue-kompleks wat destyds in Nairobi deur die Russe gebou is om mense op te lei om kommunisme te bevorder, nou ’n Christelike universiteit is waar kerk- en gemeenskapsleiers opgelei word. Ons is Kerk in Afrika. Wat ’n voorreg!”
