“Die meeste van ons Vrystaat Landbou-lede is lidmate van NG Kerk-gemeentes in die betrokke dorpe en ek en ds De la Harpe le Roux, uitvoerende amptenaar van die NG Kerk Vrystaat se Diens van Barmhartigheid, ken mekaar al jare lank en werk goed saam.”
| Dr Jack Armour
Kommersiële bestuurder, Vrystaat Landbou
“Landbou is my werk en belangstelling. Ek lees die Landbouweekblad en Farmers’ Weekly as ontspanning tydens my vakansies. Ek beskou dit as my roeping om die Vrystaat-boere te dien.”
Só vertel dr Jack Armour, wat nou al 15 jaar “vir die boere van Vrystaat Landbou werk” en voorheen ’n lektor en navorser aan die Universiteit van die Vrystaat was.
Jack is die kommersiële bestuurder by Vrystaat Landbou wat onder andere die bestuur van landelike ontwikkeling behels (waaronder grondsake en transformasie ressorteer), asook die bestuur van natuurlike hulpbronne soos water, besoedeling, die impak daarvan op mynbou, rampe, ensovoorts. Hy dien ook op kommersiële sakekomitees wat onder andere infrastrukture soos telekommunikasie, energie, paaie, en belasting behels.
Beide Jack en sy vrou is gebore en getoë Vrystaters. “My familie het vir drie geslagte tussen Tweespruit en Westminster geboer,” vertel hy, “en my vrou se familie boer nou al vyf geslagte lank tussen Ficksburg en Fouriesburg teen die Lesotho-grens.” Dié man weet dus waarvan hy praat.
Ons wou by Jack weet hoe dit gebeur het dat Vrystaat Landbou en hul boereverenigings met die NG Kerk Vrystaat begin saamwerk het.
“Vrystaat Landbou het rofweg 150 landbouverenigings in Vrystaat-dorpe wat by Vrystaat Landbou geaffilieer is. Uit die landbouverenigings is daar rofweg 3000 landbou-entiteite wat lede van Vrystaat Landbou is.
“Die meeste van ons lede is lidmate van NG Kerk-gemeentes in die betrokke dorpe en ek en ds De la Harpe le Roux, uitvoerende amptenaar van die NG Kerk Vrystaat se Diens van Barmhartigheid, ken mekaar al jare lank en werk goed saam.
Daar is natuurlik goeie redes waarom hierdie samewerking so effektief is, nè?
“Ja, beslis. Die NG Kerk verkies om via die Vrystaat Landbou-strukture te werk, omdat alle finansiële skenkings aan Vrystaat Landbou direk na die geaffekteerde boere gekanaliseer word.
“Vrystaat Landbou se grondvlakstrukture, soos die landbouverenigings, ken die boere in hul gebied en weet wie regtig groot nood het en watter boere hulself dalk kan help. Die moeilike besluite om die beperkte ramphulp regverdig aan die regte boere te allokeer, word dus aansienlik vergemaklik.
“Vrystaat Landbou werk streng volgens hul risikobestuursbeleid vir rampe. Hierdie beleid word jaarliks hersien en verbeter danksy lesse wat uit die praktyk geleer word. Sodoende word die boere die beste gedien.
“Dis ook ’n pluspunt dat Vrystaat Landbou se Ramphulpfonds en finansies geoudit word. Dit skep vertroue en dra daartoe by dat die proses deursigtig bly.”
Hoe werk die proses vandat ’n brand ontstaan totdat julle daarvan kennis neem en begin optree; hoe word hulp wat inkom, versprei en gekanaliseer?
“Lede van ’n landbouvereniging vorm deel van die plaaslike Brandbeskermingsvereniging (BBV) ingevolge die Brandwet. As gemeenskap maak hulle dan brandbane as voorkomingsmaatreël voor die brandseisoen op 1 Mei begin. Elke BBV het ’n brandbeampte wat leiding voor, gedurende en ná brande neem.
“Vrystaat Landbou-lede wat op ’n brand afkom, ontplooi die plaaslike landbouvereniging via die ramp- en noodhulpkanale vir landelike veiligheid en die brandbeampte.
“Indien die brande egter te groot is om self as plaaslike of sektor-BBV te hanteer, word die hulp van die distrik-BBV of VS-Sambreel-BBV onder leiding van Johann ‘Savage’ Breytenbach ingeroep. Laasgenoemde ontplooi dan die staat se Working on Fire-spanne.
“Vrystaat Landbou word op hoogte gehou as ’n ernstige brand ontwikkel. Ons skakel dan met die media om die feite so gou moontlik te probeer uitkry. Die presiese aantal hektare gebrand kan byvoorbeeld eers ná ’n paar dae met behulp van ’n satelliet bepaal word. Aan die begin word dus eers net geskatte waardes gebruik.
“Verder kan die presiese skade en behoefte eers ná ’n paar dae bepaal word. Dit kan eers gebeur nadat byvoorbeeld noodmaatreëls getref is om vee te skuif en voer en water aan hulle voorsien is.
“Indien nodig, sal Vrystaat Landbou dan druk op die regering plaas om ’n plaaslike, distriks- of provinsiale ramp te verklaar sodat die staatsprosesse so gou moontlik kan begin inskop en versekeringseise ondersteun kan word.
“Ons help ook om leiding aan grondeienaars te gee oor hoe om die brandtoneel te bewaar en om ondersoeke te laat doen om die oorsaak van die brande te bepaal. Ons staan ook boere by om eise en die regsproses te hanteer.
“Sodra ons dan voldoende feite het, reik Vrystaat Landbou ’n mediaverklaring uit, praat met die media en koördineer die hulp wat inkom.
“Plaaslike ramphulp-koördineerders word geïdentifiseer, wat die aflaai van hulpverleningsvragte en die verspreiding daarvan koördineer. Hulle allokeer dan ook die fondse na waar die grootste behoefte is. Dit kan na lede, nie-lede, plaasarbeiders of -bestuurders, mede-brandslaners wat beserings opgedoen het of skade gely het, geallokeer word.”
Dit klink na ’n reuse-onderneming waar alle moontlike hulp en bystandsvaardighede nodig is. Watter hulp benodig julle nog van gemeenskappe of instansies se kant af?
“Manus Putter van Putter Voere op Theunissen, in samewerking met ’n naburige landbouvereniging, het ’n braai-en-bid-byeenkoms vir die geaffekteerde boere gereël. Hierdie gebaar en sy bemoedigende woorde het baie vir die boere beteken.
“So, bo en behalwe die donasies van fondse (waarvoor ’n 18A-belastingsertifikaat uitgereik kan word) en skenkings soos voer, omheiningsmateriaal, waterpype en veemedisyne, beteken ’n bemoedigende boodskap of ’n fisiese besoek deur ’n vriend of familielid of iemand van jou gemeente of kerk baie vir die boer wat basies alles verloor het. So ’n boer en sy vrou, asook hul hele gesin, ervaar groot trauma met so ’n gebeurtenis.”
’n GROOT dankie!
“Ek wil net graag in my persoonlike hoedanigheid, asook namens Vrystaat Landbou en sy geaffekteerde lede, ons opregte dank uitspreek aan die NG Kerk-gemeentes vir die vele ruimhartige donasies wat hulle aan Vrystaat Landbou toevertrou het – ons kan hulle verseker dat dit effektief aangewend is en by die regte boere uitgekom het.”
Wil jy graag jou deel bydra?
Kontak dan gerus vir dr Jack Armour by jack@vslandbou.co.za of WhatsApp hom by 071 672 0271.
Wil jy graag jou deel bydra?
Indien jy graag ’n donasie wil maak, kan jy dit hier doen, of via jou plaaslike gemeente:
Werkswyse van brandskenkings:
| verskaf: Dr Jack Armour, kommersiële bestuurder van Vrystaat Landbou.