In die laaste tyd het dit al meer duidelik geword vir die Kommunikasiekantoor van die Vrystaat Sinode dat gemeentes nie altyd op datum is met die wetgewing oor intellektuele eiendom en kopiereg nie. Daar word baie keer vir die kantoor ‘n advertensie gestuur wat in die Vrypos geplaas moet word. Baie van hierdie advertensie trek foto’s en illustrasies van die internet af. Ons dink omdat dit vrylik op die internet beskikbaar is, dat ons dit vrylik kan gebruik. Dit is egter nie die geval nie. Die meeste van hierdie foto’s of illustrasies het kopiereg. Foto’s wat webwerwe of sosiale media geplaas word, bly steeds die eiendom van die fotograaf of die illustreerder en kan nie goedskiks gebruik word nie, veral nie in die Vrypos nie.
Die Vrypos is ‘n nuusbrief wat weekliks elektronies uitgegee word en by die Vrypos moet ons voldoen aan die vereistes van die wette op kopiereg en intellektuele eiendom. Indien daar nie deur die Vrypos hieraan voldoen word nie, kan die Vrypos beboet word as ons ‘n foto of illustrasie gebruik het sonder die toestemming van die fotograaf of kunstenaar. In kort wil ons u as gemeente help om te verstaan hoe kopiereg en eiendomsreg prakties werk, sodat ons nie by Vrypos gekonfronteer word met boetes vanweë foto’s of illustrasies wat u gebruik om werk by u gemeente te bemark nie.
Intellektuele eiendom word volgens Esmarie Jonker, ‘n prokureur wat in Intellektuele eiendomsreg spesialiseer, verduidelik as die oorkoepelende regsterm wat die skeppings van die menslike verstand beskerm. Hierdie skeppings sluit onder ander in outeurs- en patentreg, handelsgeheime, ontwerpe en handelsmerke. Sommige van hierdie regte word deur wetgewing beskerm, terwyl ander aspekte soos handelsgeheime en kennis deur die gemenereg beskerm word.
Die Wet op Outeursreg beskerm in Suid-Afrika outeurs- of kopiereg. Volgens hierdie wetgewing word partye verhoed om onwettige kopieë, reproduksies of aanpassings van ‘n produk te maak. Dit is ook onwettig om roofkopieë van ‘n produk wat outeursreg skend, te herverkoop of te versprei.
Outeursreg beveilig en beskerm oorspronklike werke soos literêre werke, musiek en artistieke werke (skilderye, illustrasies en foto’s), klankopnames, gepubliseerde uitgawes en rekenaarprogramme.
Interessant genoeg vereis die wetgewing nie dat outeursreg geregistreer moet word nie. Oorspronklike werke word outomaties onder die wetgewing beskerm. Oor die algemeen word werk onder die wetgewing beskerm vir die eerste 50 jaar nadat dit aan die publiek bekend gestel is en/of die eerste 50 jaar na die dood van die kunstenaar.
As u dus van ‘n foto of illustrasie in u advertensie van gemeentegebeure gebruik wil maak, gee ons die volgende praktiese raad:
- Gebruik ‘n foto wat deur uself geneem is.
- Gebruik ‘n illustrasie wat deur uself of ‘n lidmaat van die gemeente gemaak is en aan u beskikbaar gestel is vir die doel waarvoor u dit benodig.
- Vermy dit om foto’s en illustrasies van die internet of sosiale media af te trek. Onthou dat daar ook programme in plek is wat die onwettige gebruik hiervan monitor en u kan nie net vir uself nie, maar ook vir Vrypos, wat u advertensie plaas, ‘n swaar boete op die hals haal.
Kontak die kommunikasiekantoor indien u sukkel om die geskikte foto of illustrasie te vind, hulle het toegang tot webwerwe waar foto’s en illustrasies gratis afgelaai kan word.
