Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
In verlede jaar se Beecher Lectures vertel Alexander Deeg van ’n prediker wat ná jare in die bediening meteens die gewoonte begin ontwikkel het om bloot ná min of meer sewe minute in die preek skielik te stop en oor te gaan na die volgende liturgiese handeling in…
Deur ds Janke Hurter | Erediens Netwerk
’n Vasgestelde ritme van aanbidding is algemeen in die wêreld van godsdiens. Terwyl aanbidding elke dag gedoen word, en baie keer selfs verskeie kere gedurende die dag, word sekere dae as veral heilige dae gesien. Vir Christene is Sondag die vasgestelde dag van gesamentlike aanbidding. Regoor die wêreld…
Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
Dit is September, begin van die lente, en ons besing die seisoen van die skepping. Lente-lofprysings weergalm oral in gemeentes, want ons vingers is mos groen soos dit jeuk waar dit immers moet. Daar is lewe en groei, en dit stimuleer ons sintuie. Die Botaniese Tuin in ons stad…
Deur ds Janke Hurter | Erediens Netwerk
Ek het onlangs ’n boek genaamd “Digital liturgies” (2023) geskryf deur Samuel James begin lees. Dit vertel hoe ons aanlyn deelname besig is om ons op ’n etiese manier te vorm asook hoe ons oor ons werklike realiteit wat ons in ons liggame beleef, dink. Ons word gevorm,…
Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
Onlangs begin ek weer lees aan die boek Rut, en sommer reg aan die begin staan dit soos ’n paal bo water: Die fokus is nie op die sterk manne (groot regerings en ander maghebbers) nie, maar op ’n familie se stryd om oorlewing, en veral hul ironiese…
Deur ds Janke Hurter | Erediens Netwerk
Dis Vrouemaand. Alhoewel mens hier sou kon kyk na Bybeltekste wat na vroue verwys, of eietydse uitdagings wat vroue-liturge beleef, is hierdie skryfstuk geΪnspireer deur ’n vrou wat die afgelope maand ’n indruk op my gelaat het. Ek dink vir ’n oomblik terug aan Saterdag, 20 Julie toe…
Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
“Daar is goed wat mens weet, maar jy weet ook dat jy dit nie wil weet nie, en daarom weet jy dit nie.” Dit is ’n gedagte wat ’n mens goedskiks sou kon toeskryf aan Melissa Steyn, vooraanstaande Suid-Afrikaanse kenner in die studieveld van “Whiteness”, en onder meer…
Deur ds Janke Hurter | Erediens Netwerk
Ons kom pas uit Pinksterfees en staan aan die begin van Koninkrykstyd. In die gemeente het ons met kinderpinkster saam met die jongspan om die wêreld gereis met die Evangelie (Handelinge 1:8). Dit het my laat wonder, wat het sending met liturgie en aanbidding te doen? Dit is…
Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
Van die al die feeste op die Christelike kalender mag Hemelvaart dalk aan die agterspeen suig, en dalk is dit nie so sleg om met so ‘n erkenning te begin nie. Hemelvaart op daardie melkweg – agterspeen as agtste speen – is dalk net die plek waarmee ons…
Deur dr Martin Laubscher | Erediens Netwerk
| verskaf: Die skildery van Daniel Louw, “Towards a Theology of the Cross: Cross-Roads/Kruis-pad” (1991), gebaseer op Matteus 27:45-46 se kruiswoorde, “Van twaalfuur af het daar duisternis oor die hele land gekom, en dit het tot drie-uur geduur. Teen drie-uur het Jesus hard uitgeroep: ‘Eli, Eli, lemá sabagtani?’ Dit…
Deur ds Janke Hurter, Erediens Netwerk
Musiek lê my na aan die hart omdat my ervaring ook is dat, soos Martin Luther dit stel, "musiek geloof kweek". Alhoewel ek vanuit my liefde vir musiek wil sê: “Kom laat ons sing”, sal ons die uitnodiging ook onder gelowiges hoor, veral in hierdie Paastyd, waar ons nie…
Deur dr Martin Laubscher, Erediens Netwerk
Een van die oomblikke in die weeklikse liturgie op ‘n Sondagaand in die Presbiteriaanse kerk op Stellenbosch wat ‘n groot indruk op my as student gemaak het, was wanneer een van die lidmate na vore sou stap terwyl die plaaslike predikant van die gemeente, David Hunter, eenkant sou gaan…
Deur ds Janke Hurter, Erediens Netwerk
Met Lydenstyd gebeur dit dikwels dat gelowiges dink aan iets om prys te gee vir die 40 dae van Lydenstyd, soos byvoorbeeld sjokolade of gaskoeldrank, of na TV-reekse kyk. Soms gebeur dit dat die gedagte om iets prys te gee die begin, maar ook die einde is van ons…
Deur dr Martin Laubscher, Erediens Netwerk
Daar is verskillende maniere waarop die Bergrede gelees kan word. Sommiges (en daar is ‘n lang tradisie hiervan) is van mening hierdie Bergrede is nie vir vandag en selfs eens vir môre nie, maar vir eendag! Dis nie hoe dit op die aarde sal wees nie, maar in die…
Vroeg Saterdagoggend lees ek saam met ’n paar kollegas Psalm 123. Die teks begin met dié woorde: “Na U kyk ek op, U wat in die hemel woon.” Wat sou dit tog kon beteken om onsself só te oriënteer? Ons ken immers die uitdrukking goed, maar weet ons ook wat word ten diepste hiermee bedoel?…
“The lectionary says, ‘repent and prepare’, but the rhythms of many congregations say, ‘children’s Christmas program’. The calendar says, ‘fast and pray’, but Sunday schools schedule Christmas parties with cake and cookies. Advent says, ‘not yet, not yet’ but church-goers clamor to sing their favorite Christmas carols.” (Ruth n.d.: aanlyn).
Met hierdie woorde van Lester…
Algemene Sinode 2023 | Spiritualiteit en Liturgie: Refleksies van afgevaardigdes
Die 18de Algemene Sinodesitting van die NG Kerk het plaasgevind vanaf Sondag 15 Oktober tot Vrydag 20 Oktober 2023 te Birchwood in Boksburg. Die agenda se buiteblad het dadelik die oog gevang met die treffende illustrasies van Moses se lewe, deur dr Nico Simpson. Hierdeur…
Die Algemene Sinode se tema in Oktober vanjaar is “Gaan voor ons uit, Here”, en ek wonder hoe word dit gehoor. Wat ’n mens dink dit sê en hoe dit dalk ook gehoor kan word, mag soos dag en nag van mekaar verskil. Daar is myns insiens twee soorte uiteenlopende ervarings in Eksodus 32-34 waarin…
Daar is verskillende maniere waarop ons as gelowiges God saam kan aanbid. Kontemplatiewe aanbidding is een so 'n manier. Ek deel graag van die insigte wat tot dusver in my eie reis na 'n dieper verstaan van kontemplatiewe aanbidding na vore getree het. Hiermee erken ek ook dat hierdie skrywe inleidend is en dat daar…
NG Gemeente Petrusburg se verhaal
Die Erediens Netwerk poog om met hierdie reeks oor musiek en sang in die erediens ‘n diepe bewustheid te kweek rakende die onontbeerlike rol wat musiek en sang speel in die erediens. In hierdie bydrae tot die reeks word die verhaal van NG Petrusburg se musiekbediening vertel. John-John van Niekerk,…
In 2 Samuel 6 word die verhaal vertel van Dawid wat die ark van God wil bring na Jerusalem. Net in die vorige hoofstuk het Dawid, met sy privaat weermag, die Jebusiete verslaan en Jerusalem gesteel. Die subteks in die verhaal van die ark is dit: Dawid wil ’n nuwe politieke rigting inslaan, geografies onafhanklik…
Die oënskynlik oorspronklike einde van die Markus-evangelie bly ’n tergende vraag. Hoekom sou hierdie evangelie, gedagtig aan alles wat dit voorafgegaan het, eindig met dié woorde: “Hulle het uitgegaan en van die graf af weggehardloop, want bewing en verbystering het hulle beetgepak. En hulle het vir niemand iets gesê nie, want hulle was bang” (Markus…
Ons staan in Koninkrykstyd, en alhoewel mens dalk veel eerder, wat die liturgiese jaar betref, stilte met Lydenstyd sou wil verbind, wonder ek hoe ons die rol van stilte in Koninkrykstyd sou kon verstaan en verbeeld. Hoe sal ons die verband tussen Woord en sakrament, mistiek en profetiese optrede, inkeer en uitgaan kon verstaan? Ek…
ʼn Mens sou maklik met goeie rede aan Christus se Hemelvaart as ʼn onttrek en ʼn vertrek kon dink, maar dalk dui die eintlike betekenis van die gebeure en fees veel eerder op die teendeel. In plaas van so ʼn soort Groot Trek wat hier plaasvind, is daar dalk veel eerder sprake van ʼn verdere,…
‘n Mini-ondersoek na die uitdagings wat musiek en sang in die erediens bedreig
Die Erediens Netwerk poog om met hierdie reeks oor musiek en sang in die erediens ‘n diepe bewustheid te kweek rakende die onontbeerlike rol wat musiek en sang speel in die erediens. In hierdie bydrae tot die reeks word daar gefokus op…
Sedert die einde van 2022 bestaan daar en is daar vrye toegang tot kunsmatige intelligensie wat werk met taalmodelle in die vorm van ChatGPT. Omdat prediking uiteraard met taal te maak het, is dit ook moontlik dat kunsmatige intelligensie preke kan genereer. Daarom hierdie interessante vraag: Hoe preek kunsmatige intelligensie?
Om dit eenvoudig te hou,…
Kom daar ooit ‘n tyd, en is dit dalk selfs nou, dat predikers die ketters en skurke onder ons by name moet begin noem en uitwys? In ‘n tyd waarin daar soveel strominge – selfs kampe, ja pole – bestaan, is dit in elk geval ‘n alledaagse verskynsel. Daar is ‘n “ons” en daar is…
Inleiding
Himnoloë is van mening dat liturgiese sang en musiek van absolute wesenlike belang is vir die erediens van die kerk. Dr. W.M. Louwrens Strydom (1994:283) beklemtoon “dit is ‘n onontbeerlike medium vir menslike ekspressie, ‘n unieke emosioneel-terapeutiese uitlaatklep, ‘n kommunikasie-medium wat die totale mens aanspreek.” Selfs Martin Luther en Johannes Calvyn het sang en…
Aan die begin van ‘n module in prediking wat ek jaarliks doseer, het ons die gesprek rondom prediking wat inspirerend is. Prediking wat betekenis aan mense se lewens gee, en die mens oortuig om die evangelie ernstig op te neem. Uiteraard is die bedoeling dat prediking juis kan inspireer en behoort te inspireer. Uiteraard, ja!…
Onlangs woon ek ‘n konferensie by met die fokus op oorlog. Die hoofspreker begin sy referaat met die volgende woorde: “Kan ons enigsins vir onsself ‘n wêreld sonder oorlog verbeel?” Hierna weerklink die frase nog ‘n paar maal deur die lesing, sodat daar helaas geen twyfel kan wees oor die saak wat hy in ons…
Liturgiese voorstel
Sondag 29 Januarie 2023 | 4de Sondag ná Epifanie
God nooi ons uit en ons kom tot rus
Verwelkoming
Aanvangslied
LB 511 Lei U ons, Lig (vers 1-2)
Aanvangswoord (Jesaja 9:1 & 5; 2020 Vertaling)
“Die volk wat in duisternis ronddwaal, het ‘n groot lig gesien;
hulle wat in ‘n stikdonker…
Die afgelope paar weke is ek besig om te dink aangaande die Belydenis van Belhar. Ek is uiteraard bewus dat dit die einde van die jaar is en dat almal van ons dalk eerder iets sou wou hoor oor afsluiting, dankbaarheid vir 2022, of rus ná arbeid. Ongeag is Belhar op my gedagtes. En meer…
Die afgelope naweek was ek bevoorregd om ’n retreat op Volmoed by te woon wat gehandel het oor tyd. Absoluut wonderlik om so in die tyd oor tyd te kon nadink. Vrydagaand sit ons ten tye van beurtkrag en mymer oor “the dark night of the soul”. Prof Julie Claassen vertel onder meer, na gelang van die…
Prediking vind plaas deur spraak. En spraak kan wêrelde skep of afbreek, mense inspireer of verdruk, emosies wek of verveel. Daarom is dit belangrik dat die prediker fyn bespiegel oor die woorde wat gebruik word en opweeg hoe dit gekonstrueer word in sinne en paragrawe en die uiteindelike vloei van die hele preek. Tog, uit…
Onlangs was ‘n paar van ons by die fakulteit in gesprek met kollega Henco van der Westhuizen oor sy boek Letters to a young theologian (Fortress Press, 2022). Dit is voorwaar ‘n uitstaande publikasie. Om bloot alleen net soveel van die voorste stemme in die teologiese wêreld byeen te bring en te laat spreek tot studente wat…
Wat is die doop? So word die vraag kort en saaklik gevra in die Handleiding vir die erediens se formulier vir die bediening van die doop aan die kinders van gelowiges. Die formulier beantwoord dan hierdie vraag met ‘n verskeidenheid verklarings oor wat die doop in die Naam van die drie-enige God, Vader, Seun en Heilige Gees…
Onlangs in ’n klas lees ek saam met ’n groep studente Psalm 50 met die oog daarop om prakties ’n preek daarvan te maak. Ek het nog nie voorheen ’n preek uit Psalm 50 gehoor of self gepreek nie, wat altyd ’n interessante ervaring van ontdekking is. In ons nabye lees van die teks, was…
Karl Barth begin sy bespreking van “die valsheid van die mens” (CD IV/3, §70.2) met die oortuiging dat ons nie hier soseer met ’n morele verskynsel te make het nie, maar “a supremely unspiritual and anti-spiritual phenomenon and problem” (IV/3, 434). Vir hom is valsheid nie iets wat regtig bestaan nie, menende op eie bene,…
Die realiteit van predikante met ‘n bediening aan hoofsaaklik ouer lidmate, word dikwels, selfs soveel as een keer ‘n week, gekonfronteer met die dood. Die dood, of dit verwag word of onverwags is, ruk ‘n mens tot stilstand. Dit dwing mens tot besinning oor die lewe; diepe nadenke oor die verlede, hede en toekoms.
Die…
Met ‘n vorige skrywe het ek teen die gebruik van die woord digitale kerk geargumenteer. Elke leraar en gemeente moet die saak vir hulleself uitmaak, maar ek is oortuig dat ons eerder van digitale bediening moet praat. Op akademiese vlak sal ‘n mens die skrif redelik moet verdraai om die konsep van digitale kerk Bybels te fundeer. Die meeste…
’n Paar onlangse gebeure het my aan die dink gesit rondom outentisiteit. Met outentisiteit bedoel ek die gevoel dat daar eerlikheid, legitimiteit en geldigheid teenwoordig is. In nadenke oor prediking, is daar ook baie nadenke oor die persoon van die prediker, omdat ons uiteraard nie ons menswees kan losmaak van die kuns van prediking nie.…
Die afgelope naweek het talle studente die geleentheid gehad om, ten minste voor hul klasmaats en dosente, vir die eerste keer te preek. Om verskeie redes was dit ʼn onvergeetlike ervaring. Wie onthou nie daardie eerste (klas)preek nie – en ek bedoel nie net jou eie nie, maar ook die aanhoor en geklank van ʼn…
Sondag 8 Mei 2022 vier alle Suid-Afrikaners Moedersdag. Moedersdag is vir die meeste huishoudings 'n heerlike dag, vol opwinding en natuurlik 'n spesiale bederfie vir Mamma. Dit is dikwels 'n dag wanneer die spreekwoordelike gemeste kalf geslag word. Kinders probeer om, indien dit moontlik is, die dag saam met hulle ouers, spesifiek dan hulle Ma…
Ek onthou nog met die eerste lockdown hoe ‘n klomp van ons op ons eie uitsendings reageer het: “Ek sien nou eers my aaklige maniërismes raak wat my grensloos irriteer”. Iemand anders het weer gesê: “Ek is op vir die gesiglose kamera” en nog iemand voeg by: “Kry ons nie ook beligting en grimering nie, want wraggies ek…
Ek doseer ’n klas in prediking vir studente wat ’n diploma doen in Teologie. Meeste van hierdie studente sal voortgaan om ’n ander vakgebied te kies as graadkursus: Joernalistiek en Regte is veral populêr. Maar, vir nou, is hulle teoloë vir wie ek leer om op ’n baie basiese manier iets te sê oor wie…
In 1994 publiseer Johan Cilliers sy God vir ons. ʼn Analise en beoordeling van Nederduitse Gereformeerde volksprediking (1960-1980) (Kaapstad: Lux Verbi). In 2006 word dit ook in Engels vertaal: God for us. An analysis and assessment of Dutch Reformed preaching during the apartheid years (Stellenbosch: Sun Press) en ook gratis beskikbaar op die internet. Vandag is dit voorgeskrewe werk…
Die verlossing wat God deur Jesus Christus bewerk, kan geensins gereduseer word tot blote abstrakte teorieë nie. Verlossing vind plaas in menslike vlees en bloed. Inderdaad, Jesus word mens, Immanuel, God met ons. Boonop het mense, soos vertel word in die Evangelies, Jesus met hulle eie liggame teëgekom. Regte mense in werklike kontak met ‘n…
Gedurende die eerste twee weke van Desember 2021 was ek, tesame met ses ander pelgrims, op die Pelgrimstog van Hoop: Robertson tot Agulhas. Dit was die eerste keer wat ek so iets aangepak het, met idealistiese uitkomstes wat ek tot my mede-pelgrims verwoord het as verligting, lewens-veranderend, en selfs verlossing. Dit is waarvoor ek gehoop het. Maar dit…
Die gebruik van die woord “pelgrimstog” in sommige kontekste is dalk misleidend – en mag iemand dalk net op ʼn dwaalspoor lei – en benodig myns insiens herdefiniëring. Kortom, waaraan dink ons as ons die woord “pelgrimstog” hoor?
Die HAT verklaar dit soos volg: “Persoon wat na ʼn heilige plek reis om daar te aanbid;…
Saam met ʼn paar kollegas lees en herkou ons die afgelope weke aan Willie James Jennings se After Whiteness – An Education in Belonging (Eerdmans, 2020). Die begrip “whiteness” mag lesers dalk onmiddellik orent laat sit, en/of sommer net afsit, en daarom is die “after” wat dit voorafgaan myns insiens so belangrik. “After whiteness” is ambivalent, dubbelsinnig;…
Lana Del Rey sing in een van haar liedere hierdie frase: “Don't ask if I'm happy, you know that I'm not. But, at best, I can say I'm not sad.”
Hierdie woorde resoneer sterk by my aanvoeling oor die huidige konteks waarin ek myself vind, maar ek dink ook baie van ons. Daar is in…
In Fareed Zakaria se Ten lessons for post-pandemic world is daar twee lesse wat my nog altyd bybly, naamlik “Life is digital” en “Aristotle was right – we are social animals”. Let wel, dit is twee aparte lesse en nóg ʼn geval van die een óf die ander, of selfs die een as die ander. Dit is…
Bladmusiek is slegs vir die ingewydes wat musieknotasie ken. Klanke wat deur instrumente voortgebring kan word, word op en tussen vyf lyntjies en vier spasies “geskryf”. Hierdie musiekskrif wat uit sekere note, simbole en tekens bestaan, word deur musikante gebruik om die komposisies te lees en ook te interpreteer. Elke noot, simbool en teken op…
Dr Martin Laubscher verwys in die vorige uitgawe van die Vrypos na ‘n insident waarin ‘n lidmaat die erediens verlaat het omdat daar verwys is na Belhar. Uiteraard het dr Laubscher ‘n belangrike gesprek ontlont oor hoe die NG Kerk die nagmaal vier. Maar, daar is ook ander aspekte aan die gebeurtenis wat nadenke benodig.…
Ons vier nagmaal in die gemeente, en die dominee het besonderse moeite gedoen met die liturgie. In plaas van die gebruiklike formulier, word daar vrylik en keurig omgegaan met die “belydenisskrifte” soos ons die tafel nader. Ek wens meer van my studente was hier om dit te kan aanskou en te sien “dit is hoe…