Tydens ons besoek verlede week aan Zambië om op uitnodiging van die Reformed Church (RCZ) hul 32ste sinodesitting in Katete by te woon, het ons by die Justo Mwale Teologiese Universiteit (JMU) oornag. Die studente is besig met eksamen en die meeste dosente was alreeds in die noorde vir die sinode; die kampus was stil. Teologiese opleiding vir die RCZ is in 1945 by Madzimoyo deur dr Johannie Cronjé begin, sendeling van die NG Kerk Vrystaat. In 1970 het die opleiding na Lusaka verskuif en is die skool vernoem na die eerste predikant opgelei vir die RCZ, ds Justo Mwale.
Op die oostelike hoek van die kampus, ook onder ‘n groot ou boom, is die biblioteek van JMU, en daarin historiese foto’s wat hierdie verhaal vertel. Die boeke in die biblioteek spreek van hierdie erfenis: Gereformeerde teologie uit Nederland, Duitsland en Noord-Amerika. In al die dissiplines van die teologiese ensiklopedie. Groot was my verrassing – en blydskap – toe ek Calvyn daar raakloop: Die biografie deur Allistair McGrath, “A Life of John Calvin” (1993). Ja, die boeke in die biblioteek ís aan die ouer kant en dit weens finansiële realiteite, maar ‘n student sou hier vir sy of haar opleiding, ‘n baie goeie basis kon raaklees. Trouens, dit is merkwaardig: Die JMU Biblioteek stel aan elke student al die voorgeskrewe werke vir elke module beskikbaar om vir die semester uit te leen en te gebruik. En nee, Calvyn staan nie alleen hier op hul voorgeskrewe rak nie: Daar is Augustinus; ‘n versamelwerk oor die 16e Eeuse Reformasies; Steven Paas se boek oor die koms van die Evangelie na Suider-Afrika; Gerdien Verstraelen-Gilhuis se standaardwerk oor die ontstaan van die RCZ uit ons NG Kerk se sendingwerk; op die tydskrifrak ‘n publikasie ter herdenking van Dordt; en les bes, prof Pieter Coertzen se “Church and Order” oor die Kerkreg! ‘n Handvol gereformeerde teologie, voorgeskryf en gegee aan studente in Lusaka. My hart het warm geklop…
JMU in Lusaka – waar Calvyn so tussen die ander voorgeskryf staan – vorm deel van ‘n netwerk van teologiese instellings wat aan die Fakulteit vir Teologie en Religie hier aan die Universiteit van die Vrystaat verbind is. ‘n Netwerk wat nou, ná Covid, met nuwe ywer lewe kry en waarin ons as NG Kerk Vrystaat, die RCZ en die Lesotho Evangelical Church se Seminarium in Morija saamwerk. Gereformeerde teologiese opleiding in Afrika is allermins ‘n eenmansaak òf iewers na ‘n uithoek verskuif. Dit leef, en juis in ‘n sterk verband met die gemeentelike bediening in ons familie van kerke. Natuurlik is daar gróót uitdagings: Dié van vaardighede, bekostigbaarheid en wetenskaplike ontwikkeling. Daar is die groeiende aandrang in Zambië net soos hier by ons, dat studente ook voorberei sal word vir ‘n verantwoorde publieke teologie; vir bediening en getuienis dáár op die markplein in die daaglikse werklikhede van ons lidmate se lewe in Afrika. Daar is die uitdaging van toenemende godsdienstige diversiteit: In Zambië groei pentekostalistiese kerke; moskees van Islam verrys en die Chinese/Oosterse invloed word oral sigbaar – realiteite wat ons in die Vrystaat in elke dorp óók beleef…
Dán is dit goed om te weet: Gereformeerde teologie het hier in Afrika ‘n plek en roeping; Calvyn is nie alleen, die verlede ook nie verby nie. Inteendeel, ad fontes: Dit is deur diep te drink uit ons bronne – in biblioteke en argiewe – dat die lewende water fris en verkwikkend deur ons subkontinent sal kan vloei. Lees maar gerus meer.
